Với sự tư vấn của Giáo sư đầu ngành tim mạch, câu hỏi “Sau phẫu thuật tim nên ăn gì” khiến nhiều người bệnh khá bất ngờ. Từ trước tới nay, bất cứ ai khi có thân phải trải qua nỗi đau đớn, mất sức, mất máu sau mổ hay can thiệp tim mạch, cũng đều nghĩ rằng, cần bồi bổ nhiều để sức khỏe mau chóng hồi phục. Thực tế, đó là một quan niệm hoàn toàn sai lầm! Chế độ ăn uống sau khi phẫu thuật cần tuân theo nguyên tắc “vừa đủ” để đảm bảo dinh dưỡng mà không tạo thêm gánh nặng cho tim.
Gs. Phạm Gia Khải trong buổi phỏng vấn cùng Mc về chủ đề chế độ ăn sau phẫu thuật tim
Theo GS Phạm Gia Khải – Nguyên chủ tịch Hội tim mạch Việt Nam, một chế độ ăn uống khoa học không chỉ giúp cho tim mau hồi phục mà còn làm giảm rủi ro biến chứng hậu phẫu, đồng thời ngăn bệnh tim tái phát trong tương lai. Sau đây là những lưu ý của Gs. Khải mà cả người nhà và bệnh nhân cần ghi nhớ:
Chế độ ăn uống hợp lý sau phẫu thuật tim giúp sức khỏe nhanh hồi phục
Sau khi mổ, được xuất viện thì bệnh nhân phải lưu ý ăn uống theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Chế độ ăn ở nhà phải tương tự như ở bệnh viện, không nên coi về nhà là đã được giải phóng và ăn uống tự do chiều theo sở thích cá nhân.
Lúc này tim đang trong quá trình hồi phục, ăn no quá, hay nhiều chất dinh dưỡng hoặc chất béo sẽ làm cho người bệnh khó tiêu, vì tim phải làm việc nhiều hơn để đưa máu dồn về hệ tiêu hóa hấp thu dưỡng chất. Đó là chưa kể đến việc ăn nhiều chất bột còn gây tăng đường huyết.
Gs. Khải chia sẻ: “Tôi có người quen bình thường đường máu không sao, anh ấy bị ung thư về ở với gia đình, mọi người cho ăn nhiều, đến khi người mệt quá, thử đường máu tăng cao tới 20mml/l, rất nguy hiểm. Không thể cứ chiều theo bệnh nhân và cho ăn là được, điều này có thể giết chết bệnh nhân.
"Tôi xin nhắc lại, chế độ ăn trong những tuần đầu sau khi về nhà chỉ là tiếp nối ở bệnh viện mà thôi”.
Thông thường, sau 2 tuần, người bệnh có thể ăn uống trở lại như bình thường, nhưng cần lắng nghe cơ thể để không bị tăng cân quá mức. Một số bệnh nhân có trao đổi với tôi rằng vết thương mổ đau, không ăn được, khi đó cần phải theo dõi. Nếu vết thương không bị bội nhiễm thì sau nửa tháng có thể ăn được. Nếu kết quả phẫu thuật tốt người bệnh có thể lên cân nhiều, việc lên cân trong trường hợp này là bình thường. Nhưng nếu lên cân quá mức thì lúc đó cần làm xét nhiệm hóa sinh, nếu thấy cholesterol tăng thì sẽ phải dùng thuốc.
Tái tắc hẹp mạch vành sau đặt stent nguyên nhân thường là do mỡ hoặc là do đông máu, vậy nên chúng ta đừng để cho mỡ phát triển, và đừng để cho đông máu phát triển, bằng cách dùng thuốc chống đông máu và thuốc hạ mỡ máu để tránh tái tắc hẹp mạch vành.
Vậy trong chế độ ăn uống cần có gì?
Rối loạn mỡ máu xảy ra 70% là do các rối loạn chuyển hóa trong cơ thể và 30% là do ăn uống. Chúng ta cố gắng hạn chế cái 70% bằng cách dùng thuốc và 30% bằng cách ăn uống hợp lý. Vì vậy người bệnh cần chú ý cắt giảm các thực phẩm nhiều dầu mỡ, cholesterol sau can thiệp hay phẫu thuật mạch vành, chúng gồm có: mỡ động vật, nội tạng động vật, món ăn chiên xào, lòng đỏ trứng,… Thay vào đó chỉ nên dùng thịt nạc, cá và nguồn đạm từ thực vật như các loại đậu, rau xanh, trái cây tươi…
Gs. Phạm Gia Khải hướng dẫn chế độ ăn cho người bệnh sau can thiệp đặt stent
Chế độ ăn sẽ khác nhau tùy theo người bệnh được thay van sinh học hay van cơ học. Đó là do người thay van tim là van cơ học phải dùng thuốc chống đông suốt đời. Còn van sinh học có khi chỉ dùng thuốc chống đông trong vòng 2 – 3 tháng. Khi nhịp tim đều sau 3 tháng thì không cần dùng nữa.
Như vậy, với người sử dụng van cơ học, phải lưu ý không ăn những gì có chứa nhiều Vitamin K, bởi vì chất này sẽ làm tăng nguy cơ đông máu và giảm hiệu quả của thuốc chống đông. Các thực phẩm nhiều vitamin K đó là các loại rau lá màu xanh đậm, đặc biệt là các rau họ cải như cải xoăn, cải bó xôi, bắp cải, súp lơ, hay một số loại quả như quả mận, dưa chuột…
Sử dụng thuốc chống đông nên tránh ăn thực phẩm giàu vitamin K
Thực tế có một số loại thực phẩm giàu vitamin K chẳng hạn như súp lơ xanh, nhưng lại cũng giàu chất chống oxy hóa có thể ngừa được ung thư. Thế nên dùng thuốc kháng vitamin K mà dùng những thực phẩm này thì không biết dùng bao nhiêu là vừa. Vì vậy một nguyên tắc chung khi dùng thuốc chống đông nhóm kháng Vitamin K đó là chế độ ăn uống hiện tại như thế nào thì giữ nguyên như vậy. Bởi một sự thay đổi đột ngột trong chế độ ăn sẽ làm ảnh hưởng nhiều đến hiệu quả của thuốc và thay đổi chỉ số đông máu của người bệnh.
Gs. Khải lấy ví dụ: “Một người quen của tôi ở người nước ngoài đã được stent động mạch vành do nhồi máu cơ tim, nhưng chỉ sau khi đặt được 2 ngày thì anh ấy bị chết rất đột ngột vì nhồi máu phổi. Như vậy cho thấy rằng chúng ta phải hết sức thận trọng, sau khi làm bất kỳ can thiệp, phẫu thuật tim mạch nào, cơ thể cũng sẽ có sự thay đổi rất nhiều về sinh lý và nhiều trường hợp bị đông máu. Cho nên tất cả các quy định về hậu phẫu phải tôn trọng”.
Xem thêm:
- Chế độ ăn cho người bệnh thay van tim
- Cách để sớm phục hồi và những lưu ý sau thay van tim để tránh rủi ro
Theo GS Phạm Gia Khải, sau phẫu thuật tim, người bệnh cần ăn uống theo đúng nguyên tắc là ít mỡ, ít muối và ít chất đường bột. Các chất này có thể khiến các tổn thương tim mạch nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, thực tế rất khó để định lượng chính xác một ngày ăn được bao nhiêu gam muối, thịt, mỡ…, vậy nên người bệnh không nên ăn quá nhiều và đừng quên là phải làm xét nghiệm máu định kỳ.
Điều quan trọng nhất là luôn nhớ rằng mình vẫn là một người đang mắc bệnh, không thể ăn uống và sinh hoạt như những người bình thường. Tốt nhất là phải cân bằng trong chế độ ăn, nên ăn chia làm nhiều bữa, không nên ăn quá nhiều trong một bữa, cũng không nên vì sợ hãi mà ăn ít quá.
Trong buổi tư vấn trước, có một câu hỏi được gửi đến cho Giáo sư, đó là tiêu chí lựa chọn thực phẩm bổ sung cho người bệnh tim mạch, chúng tôi đã đăng và sau đó có nhiều bạn đọc hỏi. Vậy, ở Việt Nam có phải chỉ có Ích Tâm Khang là sản phẩm hỗ trợ điều trị đã có nghiên cứu lâm sàng và kết quả nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Quốc tế - Điều đó là hoàn toàn chính xác.
Nhiều người bệnh tim mạch đã nhận được lợi ích từ giải pháp này, mời bạn xem thêm: Chia sẻ của nhiều người bệnh tim mạch về cách phục hồi chức năng tim và kéo dài tuổi thọ
Nếu vẫn còn băn khoăn về chế độ ăn uống sau khi phẫu thuật tim, bạn có thể gọi tới tổng đài 0983.103.844 để được hỗ trợ nhanh nhất.
Ban biên tập chương trình
