Bệnh tăng huyết áp (cao huyết áp) là một bệnh nguy hiểm có thể dẫn tới đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim hoặc bệnh thận. Mục tiêu điều trị huyết áp cao và giảm được chỉ số huyết áp và bảo vệ các cơ quan quan trọng như tim, não, thận, mắt. Kiểm soát tốt huyết áp có thể giảm 35 – 40% nguy cơ đột quỵ, 20 – 25% nhồi máu cơ tim và giảm hơn 50% nguy cơ mắc suy tim.
Để điều trị tăng huyết áp hiệu quả, người bệnh cần kết hợp nhiều liệu pháp khác nhau. Ngoài thuốc, bạn cần thay đổi lối sống, có chế độ ăn lành mạnh, không hút thuốc lá…
Tăng huyết áp có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm
Hiện nay, có nhiều loại thuốc khác nhau để điều trị bệnh tăng huyết áp. Mỗi loại đều mang những ưu, nhược điểm riêng biệt. Bác sĩ sẽ quyết định loại thuốc nào tốt và phù hợp nhất cho tình trạng sức khỏe của bạn. Dưới đây là 10 nhóm thuốc điều trị tăng huyết áp được sử dụng phổ biến.
Thuốc lợi tiểu giúp thận đào thải bớt lượng nước dư thừa và muối (natri) ra khỏi cơ thể, từ đó làm hạ huyết áp do giảm lưu lượng máu lưu thông trong lòng mạch.
Tác dụng phụ thường gặp của thuốc lợi tiểu là làm giảm nồng độ kali máu, gây hiện tượng chuột rút ở bắp chân. Một số tác dụng phụ khác ít gặp hơn đó là: Tăng đường huyết, tăng acid uric máu, gây mất cân bằng điện giải. Vì vậy, nếu như có bệnh lý đi kèm như tiểu đường, gút; bạn cần thận trọng khi sử dụng thuốc lợi tiểu. Trong quá trình sử dụng thuốc, bạn nên ăn nhiều rau và trái cây, ví như chuối, nước cam để giúp bổ sung kali.
Các thuốc lợi tiểu bao gồm:
− Midamor (amiloride)
− Lozol (indapamide)
− Diuril (chlorothiazide)
− BUMEX (bumetanide)
− Esidrix hoặc Hydrodiuril (hydrochlorothiazide)
− Hygroton (chlorthalidone)
− Lasix (furosemide)
− Aldactone (spironolactone)
Nhóm thuốc chẹn kênh canxi giúp chặn dòng ion Ca2+, không cho canxi di chuyển từ ngoài vào trong tế bào cơ trơn mạch máu, từ đó gây giãn mạch, làm giảm áp lực máu và giúp hạ huyết áp.
Thuốc chẹn kênh canxi được sử dụng phổ biến trong điều trị bệnh tăng huyết áp
Nhóm thuốc này dùng tốt cho người bệnh có kèm đau thắt ngực, hiệu quả đối với người cao tuổi và không làm ảnh hưởng đến chuyển hóa đường, mỡ trong cơ thể.
Các thuốc trong nhóm phần lớn có đuôi là “dipin”:
− Adalat hoặc Procardia (nifedipine)
− Vascor (bepridil)
− Calan, Isoptin, Verelan hoặc (verapamil)
− Cardizem hoặc Tiazac (diltiazem)
− Norvasc hoặc Lotrel (amlodipine)
− Nimotop (nimodipine)
− Plendil (felodipine)
− Sular (nisoldipine)
Tác dụng phụ có thể gặp ở một số thuốc như: phù chi, chóng mặt, táo bón...
Nhóm thuốc chẹn beta - adrenergic giúp làm giảm nhịp, giảm sức co bóp của tim. Do đó tim sẽ bơm ra một lượng máu ít hơn vào động mạch sau mỗi nhịp đập và làm hạ huyết áp.
Hiệu quả hạ huyết áp của nhóm này không cao và có nhiều tác dụng phụ như: Mất ngủ, mệt mỏi, lạnh đầu chi, trầm cảm, làm tăng nặng tình trạng co thắt phế quản ở người mắc bệnh viêm tắc phế quản phổi.
Hiện nhóm này chỉ được sử dụng trong trường hợp tăng huyết áp có kèm theo các bệnh: Bệnh động mạch vành, suy tim, loạn nhịp nhanh, tăng nhãn áp hay tăng huyết áp thai kỳ.
Đặc điểm nhận dạng chung của nhóm là đuôi “olol”:
− Sectral (acebutolol)
− Zebeta (bisoprolol)
− Blocadren hoặc Timolide (timolol)
− Tenormin (atenolol)
− Kerlone (betaxolol)
− LOPRESSOR hoặc Toprol XL (metoprolol)
− Corgard (nadolol)
− Ziac (bisoprolol và hydrochlorothiazide)
− Inderal (propranolol)
− Betapace (sotalol)
− Cartrol (carteolol)
Khi bạn căng thẳng, cơ thể sẽ sản xuất một loại hormone có tên gọi là catecholamin. Chúng sẽ gắn kết với các thụ thể alpha - adrenergic ở trên mạch máu và làm co mạch, từ đó gây tăng huyết áp. Nhóm thuốc chẹn alpha sẽ giúp ngăn các catecholamin liên kết với thụ thể alpha - adrenergic, gây giãn mạch và giảm huyết áp.
Nhóm thuốc này tạo ra tác dụng kết hợp giữa thuốc hủy alpha và chẹn beta, vừa giãn mạch, vừa giảm nhịp và sức co bóp của tim, từ đó làm giảm huyết áp. Chúng gồm có:
− Coreg (carvedilol)
− Normodyne, Trandate (labetolol hydrochloride).
Đây là nhóm thuốc cũng tác động lên alpha - adrenergic nhưng chọn lọc hơn do tác động chủ yếu lê alpha 2 tại trung ương, làm giảm tiết catecholamin ở hành não, từ đó làm giảm nhịp tim, giảm áp lực máu và hạ huyết áp.
− Catapres (clonidine hydrochloride)
− Wytensin (guanabenz Acetate)
− Clorpres hoặc Combipres (clonidine hydrochloride và chlorthalidone)
− Tenex (guanfacine hydrochloride)
Sử dụng thuốc này có thể gặp khô miệng, táo bón, tụt huyết áp tư thế đứng, rối loạn cương ở nam giới.
Đối với phụ nữ có thai, ưu tiên sử dụng Aldomet (methyldopa) do có ít rủi ro nhất cho mẹ và thai nhi.
Có tác dụng làm cạn kiệt dự trữ và giảm giải phóng catecholamin, serotonin ở sợi thần kinh sau hạch giao cảm trung ương và ngoại biên, từ đó làm giãn mạch, tim đập chậm và giảm huyết áp. Nhóm thuốc này có nhiều tác dụng phụ nên hiện nay ít dùng, thường chỉ được dùng khi các thuốc khác không có hiệu quả. Chúng gồm có:
− Hylorel (guanadrel)
− Ismelin (guanethidine monosulfate)
− Serpasil (reserpine)
Trực tiếp tác động làm giãn các mạch máu, đặc biệt là tiểu động mạch (động mạch nhỏ). Điều này cho phép máu lưu thông một cách dễ dàng hơn và kết quả là làm giảm huyết áp. Nhóm này có tác dụng hạ áp mạnh nhưng lại có nhiều tác dụng không mong muốn, nên hiện nay ít dùng, chỉ dùng khi tăng huyết áp đề kháng các loại khác. Gồm có:
− Apresoline (hydralazine hydrochloride)
− Loniten (minoxidil)
Nhóm thuốc này có tác dụng ức chế sản xuất angiotensin II - một loại hormone làm co mạch máu dẫn đến cao huyết áp. Các thuốc ƯCMC được sử dụng phổ biến do có hiệu quả cao trong kiểm soát huyết áp, đồng thời ngăn ngừa suy tim do tăng huyết áp.
Nhược điểm lớn nhất ở nhóm này là gây ho khan, giảm cảm giác ngon miệng. Một số tác dụng phụ khác hiếm gặp là nổi mề đay, tổn thương thận. Thuốc không dùng cho phụ nữ có thai và dự kiến mang thai.
Nếu như nhóm ACEI làm ức chế sản xuất angiotensin II thì nhóm này lại tác động bằng cách làm mất tác dụng của angiotensin II, gây giãn mạch và hạ huyết áp. Nhóm này được cho là an toàn vì ít tác dụng phụ, nhưng giá thành khá cao, nên nhiều người bệnh không có điều kiện sử dụng. Các thuốc trong nhóm này đã có ở Việt Nam:
Các loại thuốc gốc có chung đuôi “sartan”
− Cozaar (losartan)
− Atacand (candesartan)
− Avapro (irbesartan)
− Teveten (eprosartan)
− Diovan (valsartan)
− Micardis (telmisartan)
Thuốc điều trị bệnh tăng huyết áp, nhằm giúp bạn kiểm soát huyết áp trong giới hạn mục tiêu, chứ không phải chữa trị được dứt điểm căn bệnh này. Ngay cả khi huyết áp trở về bình thường, nếu bạn ngừng điều trị, nó có thể tăng đột ngột và gây ra những rủi ro cho sức khỏe. Bạn cần dùng thuốc đều đặn theo đúng chỉ định của bác sĩ, không nên tự ý lựa chọn và mua thuốc về sử dụng.
1. Ban đầu dùng thuốc với mức liều thấp, sau đó tăng liều dần với chỉ một loại thuốc. Khi mới bị tăng huyết áp, nhóm lợi tiểu được khuyến cáo lựa chọn đầu tiên, đặc biệt là nhóm Thiazid.
2. Nếu thuốc sử dụng đầu tiên không mang lại hiệu quả, thì mới cần kết hợp hai nhóm thuốc. Thông thường khi huyết áp của người bệnh cao hơn mức huyết áp mục tiêu khoảng 20mmHg với huyết áp tâm thu và 10mmHg với huyết áp tâm trương, thì cần được điều trị ngay với 2 thuốc phối hợp. Các thuốc thường được lựa chọn phối hợp với thuốc lợi tiểu đó là chẹn beta, ƯCMC, chẹn kênh canxi, ức chế thụ thể angiotensin II.
3. Đối với bệnh nhân tăng huyết áp từ độ 2 trở lên (huyết áp tâm thu 160 – 179, tâm trương 100 - 109 mmHg), có nguy cơ tim mạch toàn bộ cao, thì cần phối hợp 2 thuốc ở liều thấp ngay từ đầu.
4. Nếu thuốc được lựa chọn ban đầu kém hiệu quả và gây nhiều tác dụng phụ thì cần đổi sang nhóm thuốc khác, mà không nên tăng liều hoặc sử dụng kết hợp thêm thuốc thứ hai.
5. Nên dùng các loại thuốc có tác dụng kéo dài, chỉ cần uống 1 lần trong ngày.
Để phòng ngừa và điều trị cao huyết áp, một yêu cầu quan trọng là lối sống lành mạnh. Nếu bạn muốn điều trị bệnh tăng huyết áp của mình, hãy bắt đầu với những thay đổi sau đây:
- Giảm cân nếu bạn đang thừa cân hoặc béo phì
- Giảm lượng muối trong chế độ ăn, tập thói quen ăn nhạt (tổng lượng muối ăn vào mỗi ngày chỉ nên khoảng 1 thìa cà phê).
- Không hút thuốc và tránh xa môi trường khói thuốc
- Áp dụng một chế độ ăn lành mạnh, ưu tiên ăn nhiều trái cây, rau quả, hạn chế chất béo, không sử dụng rượu bia, các chất kích thích.
- Hạn chế uống rượu, chỉ được uống khoảng 2 ly/ngày với nam giới và 1ly/ngày với phụ nữ.
Thường xuyên tập thể dục giụp phòng ngừa tăng huyết áp
-Thường xuyên tập thể dục trong đó đi bộ nhanh ít nhất 30 phút/ngày, vài ngày một tuần là phương pháp đơn giản và hữu ích nhất để giúp bạn kiểm soát tốt huyết áp.
Tăng huyết áp cần được điều trị lâu dài, việc sử dụng các thuốc tây y có thể gây ra nhiều tác dụng không mong muốn trên cơ thể. Vì vậy, xu hướng áp dụng thêm các giải pháp từ thiên nhiên để làm tăng hiệu quả điều trị và hạn chế bớt các tác dụng phụ của thuốc hóa dược đang được giới chuyên môn đánh giá cao. Mới đây, tạp chí Khoa học Đời sống Toàn Cầu – Canada đã cho đăng tải kết quả nghiên cứu của thực phâu0309m chực năng Ích Tâm Khang, được xem là giải pháp an toàn và hiệu quả với các bệnh tim mạch. Người bệnh tăng huyết áp sử dụng thêm sản phẩm này để giúp hỗ trợ điều hòa huyết áp, giảm các triệu chứng của bệnh và phòng ngừa nguy cơ suy tim.
Dưới đây là trường hợp một bệnh nhân tăng huyết áp điển hình - Ông Nguyễn Thái Đào (Gia Lâm - Hà Nội). Mắc tăng huyết áp nhiều năm, thậm chí còn tiến triển nặng và gây nên bệnh suy tim nhưng giờ đây, nhờ kiên trì sử dụng Ích Tâm Khang, cả huyết áp và bệnh tim của ông đều ổn định. Ông không còn khó thở nhiều như trước, ăn ngon, ngủ ngon, tinh thần thoải mái để sống vui khỏe với bệnh tật. Cùng dõi theo những chia sẻ của ông Đào trong video dưới đây:
Ông Đào chia sẻ cách trị suy tim do cao huyết áp
Để điều trị tăng huyết áp hiệu quả, đưa huyết áp về mức mục tiêu và bảo vệ trái tim, bạn hãy tuân thủ chỉ định của bác sĩ và kết hợp lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống khoa học cũng như các giải pháp tăng cường sức khỏe trái tim từ thảo dược. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn duy trì chức năng tim, để không gặp phải một biến chứng nào của bệnh tăng huyết áp.
Nguồn tham khảo:
http://www.healthline.com
http://patient.info
