Xuyên tâm liên - “thần dược” chữa COVID-19: Thực hư ra sao?

A- A+

Gần đây xuất hiện nhiều thông tin về vị thuốc Xuyên tâm liên có khả năng điều trị COVID-19, thậm chí được tung hô như một loại “thần dược” điều trị. Vậy thực hư tin đồn này ra sao? Mời bạn cùng xem trong bài viết dưới đây!

Đôi nét về Xuyên tâm liên

Xuyên tâm liên có tên khoa học là Andrographis paniculata, còn được biết đến với tên khác là cây cồng cộng, lam khái liên, cây lá đắng, khổ đảm thảo… Đây là vị thuốc thường dùng trong y học cổ truyền với tác dụng thanh nhiệt, giải độc dùng để điều trị nhiều loại bệnh khác nhau. 

Trong tự nhiên, Xuyên tâm liên có nguồn gốc từ Ấn Độ và Sri Lanka, sau đó được di thực và trồng phổ biến ở Nam Á, Đông Nam Á, miền nam Trung Quốc, khu vực Caribe, Trung Mỹ, Australia và châu Phi.

Xuyên tâm liên được dùng phổ biến thời bao cấp ở nước ta để kháng viêm

Xuyên tâm liên được dùng phổ biến thời bao cấp ở nước ta để kháng viêm

Thành phần hóa học của Xuyên tâm liên

Thành phần hóa học chính có trong Xuyên tâm liên là tanin, khoảng 14 loại các hợp chất glucozit, flavon (như andrographin, panicolin…), hoạt chất chính là andrographolide, neoandrographolid, sndrographisid và bisandrographolid – các thành phần cực kỳ quan trọng trong việc kháng viêm, chống nhiễm khuẩn.

Tác dụng dược lý của Xuyên tâm liên

Xuyên tâm liên có tác dụng thanh nhiệt giải độc. So sánh với Tây y, Xuyên tâm liên có nhiều tương đồng với nhóm thuốc kháng sinh, được sử dụng để điều trị các trường hợp ung nhọt, đinh độc, rắn độc cắn, trị tiêu chảy, ho, viêm họng, viêm gan siêu vi và viêm đường tiết niệu....

Theo Tiến sĩ, dược sĩ Nguyễn Thành Triết (Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM), đây là một dược liệu rất tiềm năng trong tác dụng kháng khuẩn, kháng virus, đặc biệt là một số chủng virus như Influenza A, EBV, HIV, Ebola. 

Mới đây tại Việt Nam, Bộ Y Tế cũng đã cho phép thử nghiệm sử dụng Xuyên tâm liên để hỗ trợ điều trị COVID-19.

Tác dụng chống COVID-19 của Xuyên tâm liên hiệu quả đến đâu?

Tại Ấn Độ, kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy, Xuyên tâm liên có tác dụng chống lại COVID-19 bằng cách ức chế enzym protease chính của virus này trên thử nghiệm in silico (mô phỏng, tính toán về các lĩnh vực sinh học, y dược trên máy vi tính).

Theo một nghiên cứu khác của các nhà khoa học tại Ấn Độ (2020): Tác dụng chống viêm của Xuyên tâm liên được xác định là an toàn và hiệu quả, có tác dụng đối với nhiễm trùng đường hô hấp trên, làm giảm đáng kể việc sản xuất cytokine và các yếu tố gây viêm trong nhiễm virus.

Tại Thái Lan, tác dụng chống COVID-19 của Xuyên tâm liên đã được khẳng định hơn khi cuộc thử nghiệm lâm sàng đầu tiên đã được Viện Nghiên cứu y học cổ truyền Thái Lan (2020) tiến hành trên những bệnh nhân đã biểu hiện triệu chứng nhiễm COVID-19 nhẹ như đau họng, nhức đầu, ho hay sổ mũi. Người bệnh được cho uống 180mg Xuyên tâm liên/ngày, chia đều làm 3 lần vào lúc 6 giờ sáng, 2 giờ chiều và 10 giờ tối, uống liên tục trong 5 ngày. Sau 5 ngày điều trị, hơn 300 bệnh nhân mắc COVID-19 nhẹ đã được chữa khỏi.

Xuyên tâm liên là vị thuốc tiềm năng trong việc phòng chống COVID-19

Xuyên tâm liên là vị thuốc tiềm năng trong việc phòng chống COVID-19

Tuyệt đối không được tự ý sử dụng Xuyên tâm liên chữa COVID-19

Từ các kết quả nghiên cứu trên cho thấy việc sử dụng xuyên tâm liên trong phòng và trị COVID-19 cho ca mắc nhẹ và không có triệu chứng là có căn cứ khoa học. Tuy nhiên, đây chỉ được coi là vị thuốc tiềm năng trong việc phòng chống COVID-19, mọi người không được dùng xuyên tâm liên bừa bãi bởi:

  • Từ ý tưởng đến các thực nghiệm lâm sàng ở từng giai đoạn cụ thể để ra được phác đồ điều trị là chặng đường rất dài, đầy gian nan.
  • Các chứng cứ về tác dụng của Xuyên tâm liên với COVID-19 còn chưa nhiều. Đặc biệt là về lâm sàng, số lượng bệnh nhân trong thử nghiệm lâm sàng ở Thái Lan còn ít và chưa rõ ràng.  
  • Việc tự sử dụng Xuyên tâm liên có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ như: chóng mặt, buồn nôn, hơi khó chịu, ảnh hưởng đến dạ dày, tá tràng, làm chậm quá trình đông máu.

Người dân không nên vội tin vào các bài báo trên mạng mà thần thánh hóa tác dụng của Xuyên tâm liên rồi mua về tự ý uống. Bạn chỉ được sử dụng Xuyên tâm liên cho điều trị ở giai đoạn khởi phát của bệnh theo hướng dẫn của Bộ Y tế khi có chỉ dẫn của thầy thuốc và bác sĩ chuyên ngành.

Hiện nay đã có 19 tỉnh thành đã giãn cách xã hội theo chỉ thị 16 của Chính phủ. Vì vậy, mọi người cần thực hiện theo quy định và thực hiện đúng quy định 5K của nhà nước. Chỉ cần không chủ quan, không hoảng loạn và chủ động tăng cường sức đề kháng tốt và sớm được tiêm phòng vaccine COVID-19 chúng ta hoàn toàn có thể đẩy lùi dịch bệnh!

Link tham khảo:

https://soyte.hanoi.gov.vn/y-hoc-co-truyen

https://ncov.moh.gov.vn/vi/web/guest/-/6847426-5837